پیش به سوی تاب آوری
مردم با حوادث سختی که زندگی شان را تغییر می دهد، مثل مرگ عزیزان، از دست دادن شغل ، بیماری جدی، حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله و دیگر حوادث آسیب زا چگونه برخورد می کنند؟ موارد فوق مثالهایی هستند از تجربه های بسیار چالش برانگیز زندگی. خیلی از افراد دراین موقعیت ها واکنشهای هیجانی شدیدی مثل افسردگی ، درماندگی ، نگرانی با احساس بلاتکلیفی نشان می دهند. سوال مهم این است که چه چیز سبب میشود وقتی افراد با بحران یا موقعیت هایی مشکل که مسیر زندگیشان را تغییر می دهد مواجه می شوند، به شیوه خاصی رفتار کنند؟
پاسخ این است : شیوه مواجهه انسان با بحران ها یا موقعیت های سخت به میزان تاب آوری آنها بستگی دارد
تاب آوری چیست؟
تاب آوری جریان سازگاری و انعطاف پذیری در رویارویی با سختی، ضربه روحی، مصیبت ، تهدید یا حوادث شدیدا استرس زا مثل مشکلات خانوادگی، ارتباط عاطفی، مشکلات جدی سلامتی یا فشارهای مالی و موقعیت شغلی است
تاب آوری یعنی این که از تجربه های سخت زندگی " تندرست" بیرون بیایید
تحقیقات نشان می دهند که تاب آوری امری عادی و معمول است، نه امری فوق العاده و شگفت انگیز. مردم بطور معمول تاب آوری را ازخود نشان می دهند. مثال ساده آن روبرو شدن افراد با حوادثی مثل جنگ، زلزله و... است که تلاش می کنند زندگی خود را دوباره بسازند. انعطاف پذیر بودن به معنای این که فرد سختی یا استرسی را تجربه نمی کند، نیست. درد عاطفی و غم و اندوه در افرادی که از بیماری یا مصیبتی در زندگی رنج می برند مشترک است . تفاوت در شکل مواجه شدن و واکنش نشان دادن به آن است. توجه به این نکته لازم است که تاب آوری یک صفت و ویژگی نیست که بعضی داشته باشند و بعضی نداشته باشند، بلکه رفتار، افکار، و واکنشهایی است که می تواند در طی زندگی یاد گرفته شود و در هر کس پرورش یابد.
عوامل موثر در تاب آوری
مطالعات زیادی نشان می دهند که عامل اولیه در انعطاف پذیری مراقبت و حمایت از روابط درون خانواده و روابط بیرون از خانواده است. روابطی که اعتماد و عشق ایجاد کند، الگو سازی کند، اعتماد را تقویت نماید، و به انعطاف پذیری افراد کمک می کند.
عوامل موثردیگر در تاب آوری عبارتند از
توانایی داشتن برنامه واقعی در زندگی و قدم برداشتن برای رسیدن به آنها
داشتن نگاه مثبت به خود و اعتماد داشتن به توانایی و قدرت فردی
داشتن مهارتهای ارتباطی و حل مساله
داشتن توانایی مدیریت احساسات قوی و هیجانات ناگهانی
همه اینها عواملی هستند که هر کس می تواند در خود پرورش دهد
استراتژیها و راهکارهای پرورش انعطاف پذیری
پرورش تاب آوری امری شخصی است. همه در موقعیت های استرس زا و مصیبت های زندگی یکسان واکنش نشان نمی دهند. روشی که در یک فرد اثر می کند لزوما در دیگر افراد نیز اثر نخواهد داشت. افراد از راهکارهای متنوعی استفاده می کنند. بعضی از این تنوع ها ممکن است به خاطر تفاوتهای فرهنگی باشد. فرهنگ یک جامعه یا گروه می تواند در چگونگی احساسات، رفتار و برخورد، افراد آن جامعه در سختی ها اثر بگذارد. با رشد تنوع فرهنگی ، مردم دسترسی بیشتری به روشهای مختلف افزایش و پرورش تاب آوری دارند. روشهای ارائه شده در ذیل برای ایجاد نقطه آغازی در پیدا کردن و پرورش راهکارهای خودتان است
روش پرورش انعطاف پذیری
ارتباط برقرار کنید: ارتباط خوب با افراد نزدیک خانواده ، دوستان، و دیگران دارای اهمیت می باشد. پذیرش و حمایت از کسانی که از شما مراقبت می کنند و به شما اهمیت می دهند تاب آوری را تقویت می کند. برای بعضی افراد فعال بودن در گروههای مدنی، گروههای مذهبی، یا گروه های محلی دیگر حمایت اجتماعی ایجاد می کند ومی تواند در آنها امید را پرورش دهد. کمک کردن به دیگران زمانی که نیاز به کمک دارند، برای فرد کمک کننده نیز سودمند ست
از نگاه به بحران به عنوان مشکل غیر قابل عبور پرهیز کنید: شما نمی توانید این واقعیت را تغییر دهید که حوادث استرس آور اتفاق نیافتند ، اما می توانید چگونگی تفسیر و پاسخ دادن به این حوادث را تغییر دهید. سعی کنید به این که شرایط در آینده چطور ممکن است کمی بهتر باشد ، نگاه کنید . به هر راه زیرکانه ای که می تواند در شما احساس بهتری برای مقابله با شرایط دشوار ایجاد کند ، توجه کنید
بپذیرید که تغییر بخشی از زندگی است : اهداف خاص ممکن است نتیجه قابل حصول شرایط نامطلوب باشند. پذیرفتن شرایطی که نمی توانند تغییر یابند، می تواند به شما کمک کنند تا بر شرایطی که می توانید تغییر دهید تمرکز کنید
به سوی اهداف خود حرکت کنید: اهداف واقعی بسازید . برای رسیدن به آن برنامه ریزی کنید (حتی اگر دستاورد کوچکی بنظر بیاید)، این کار کمک می کند که به سمت اهداف خود حرکت کنید. به جای تمرکز بر کارهایی که بنظر می رسد دست نایافتنی است ، از خودتان سوال کنید " چه کاری می تونم امروز انجام بدم که به حرکت برنامه ریزی شده برای رسیدن به هدفم کمک می کند؟"
دنبال فرصتهایی برای خود–اکتشافی بگردید: خودنگری اغلب باعث میشود افراد درمورد خودشان چیزهایی یاد بگیرند و بفهمند که به خاطر درگیر بودن با فقدان ها در برخی زمینه ها رشد کرده اند. بسیاری از افرادی که شرایط سخت و حوادث ناگوار را تجربه کرده اند، روابط بهتر، احساس قدرت بیشتر( حتی وقتی احساس آسیب پذیری می کنند)، افزایش حس خود- ارزشمندی ، رشد روحی بیشتر، و قدردانی بیشتر از زندگی را گزارش می دهند
نگاه مثبت به خود را پرورش دهید: اعتماد به توانایی خود در حل مسائل و اعتماد داشتن به هوش طبیعی خودتان به پرورش تاب آوری کمک می کند
امور را دریک چشم انداز مد نظر قرار دهید: حتی وقتی با حوادث بسیار دردناک مواجه می شوید، تلاش کنید به موقعیت استرس زا در چارچوبی گسترده تر نگاه کنید و یک چشم انداز بلندمدت را در نظر بگیرید
یک چشم انداز خوش بینانه داشته باشید: یک چشم انداز خوش بینانه شما را قادر می سازد که این انتظار را داشته باشید که وقایع خوب در زندگی تان اتفاق خواهند افتاد. تلاش کنید به جای ترس از چیزهایی که نگرانتان می کند، آنچه را می خواهید تجسم کنید
از خودتان مراقبت کنید: به نیازها و احساسات خود توجه کنید. به فعالیتهایی بپردازید که از آن لذت می برید و آرامش می یابید. بطور منظم ورزش کنید. از خودتان مراقبت کنید و به خودتان کمک کنید که ذهن و بدنتان را برای رفتار با موقعیتهایی که نیاز به تاب آوری دارد ، آماده کنید
10- بدنبال راه های اضافه برای تقویت تاب آوری باشید : به عنوان مثال بسیاری از افراد در مورد عمیق ترین افکار و احساسات خود در رابطه با حوادث استرس زا ، می نویسند. مدی تیشن به بعضی افراد در بازگرداندن و ایجاد ارتباط با امید کمک می کند . پس راه های مناسب خود را برای تقویت تاب آوری جستجو کنید و درخود پرورش دهید
ازگذشته خود درس بگیرید: توجه کردن به تجربه های گذشته و توانایی های شخصی خود می تواند کمک کند که چه راهکارهایی می تواند برای پرورش تاب آوری در شما موثر باشد. به سوالهای زیر پاسخی توصیفی دهید و با یک خود -اکتشافی در مورد خودتان و واکنشهایی که به حوادث چالش برانگیز زندگی داشتید ، کشف کنید که به موقعیت های مشکل زندگی چه واکنش تاثیرگذاری می توانید داشته باشید
چه نوع حوادثی برای من بیشتر استرس زا هستند؟
این حوادث بطور معمول چه تاثیری روی من می گذارند؟
تا به حال فکر کرده ام که افراد خانواده در موقعیت استرس زا چقدر می توانند مفید باشند؟
به این نتیجه رسیده ام که در موقعیت های استرس زا می توانم از چه کسی یا کسانی حمایت دریافت کنم؟
در مورد خودم و تعاملاتم با دیگران در زمان سختی چه چیزی یاد گرفته ام؟
کمک کردن به فرد دیگر برای این که تجربه ای مشابه با تجربه من را پشت سر بگذارد، برای من مفید بوده؟
آیا تا به حال توانسته ام بر موانع و مشکلات غلبه کنم؟ اگر بله چطوری؟
چه چیز توانسته به من کمک کند که نسبت به آینده امیدوار تر باشم؟
تاب آور بمانید
تاب آوری دربرگیرنده انعطاف پذیری و داشتن توازن در زندگی است ، درحالی که با موقعیت های استرس زا و حوادث آسیب زننده مواجه می شوید. این وضعیت به طرق مختلف امکان پذیر می شود مثل این که
به خودتان اجازه دهید که هیجانات شدید را تجربه کنید ، و با درخودنگری درک کنید که چه زمانی نیاز هست برای ادامه عملکرد درست از آنها اجتناب کنید
با عزیزان برای بدست آوردن حمایت ، تشویق و همچنین پرورش خودتان وقت بگذرانید.
به خودتان و دیگران اعتماد و تکیه کنید.
مطالب ارائه شده مجموعه ای از مسائل مورد نیاز برای پرورش تاب آوری است و طبیعتا برای کسی که با مشکلاتی روبرو است که نیازمند تاب آوری است ، کارایی عملی موثر ندارد . لذا لازم است در صورت نیاز به افزایش و فراگیری راههای منحصر بفرد خود برای تقویت تاب آوری و انعطاف پذیری از متخصص کمک بگیرید
